بررسی انواع قصه های قرآن (باتکیه بر بازشناسی جنبه های واقع نما، نمادین، اسطوره ای)
پایان نامه
- سایر - دانشکده علوم حدیث
- نویسنده ابوالقاسم حسینی اسحق آبادی
- استاد راهنما کاظم قاضی زاده محمدعلی مهدوری راد محمدباقر سعیدی روشن
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1392
چکیده
مسأله اساسی این تحقیق عبارت است از جستجوی ماهیت و انواع قصه های قرآن با این محوریت که میزان راهیافتگی تخیل و تمثیل و اسطوره در قصص قرآنی تا چه حد است. منشأ این مسأله آن است که هنر و ادبیات بشری اصولا ریشه در واقعیت ها دارد؛ اما از تخیل و اسطوره نیز تأثیر می پذیرد و عناصر نمادین در آن راه می یابند. اکنون باید دید آیا هنر قرآنی نیز مشمول چنین تعریفی میشود و با توجه به این که خداوند آن را متناسب با فهم بشر نازل فرموده، آیا می توان گفت که همین عناصر نمادین و تخییلی و تمثیلی، برخی یا همه، در قصه های قرآن که بارزترین وجه هنری قرآن کریم است، راه یافته اند یا خیر. مبهم ترین وجه این مسأله آن است که اگر همه قصه های قرآن واقعی باشند، مرز دقیق قصه با حکایت و گزارش چه میشود و اگر خیال یا تمثیل در آن راه یافته باشند، آن گاه با واقعی بودن کلام خدا و وحی چگونه سازگار است؟ به عبارت دیگر، چگونه می توان هم به جنبه ادبی و هنری قصص قرآن کریم ملتزم بود و از آن ها راهیافتی برای ادبیات انسانی برگرفت و هم آن ها را کاملا واقعی و صرفا روایتی از وقایع رخ داده دانست. بدین ترتیب، می توان گفت که در این رساله، به سه سوال اصلی پاسخ داده می شود: 1. انواع قصه های قرآن کریم چیست و اهم تفاسیر در باره آن چگونه است؟ 2. خیال و تمثیل و نماد در قصه های قرآن چه جایگاهی دارند و میان وحیانی بودن قصص قرآن و این بحث چه ارتباطی است؟ 3. مرز قصه های بشری و قرآنی کجاست؟ موضوع مورد بحث این رساله را از دو زاویه می توان نگریست؛ یکی مقوله زبان قرآن؛ و دیگری مباحث مربوط به قصص از جنبه فرم و زبان. از این روی، فصول پنج گانه این رساله را چنین سامان داده ایم: در فصل یکم این رساله، به بحث زبان قرآن پرداخته و دو رویکرد اصلی در این زمینه را مطالعه کرده ایم. می توان گفت که این فصل، به منزله تمهید بر رهیافت های اصولی در زمینه زبان قصه های قرآن است. در فصل دوم، به مباحث مربوط به قصص وارد شده، کلیاتی در باره قصه های قرآن، از جمله تعریف و واژه شناسی قصه در قرآن، مقصود از قصه گویی قرآن، و رابطه قصص قرآن با گزارش های تاریخی و بشری آورده ایم. در فصل سوم، رویکردهای کلی در باره انواع قصه های قرآن را در دو بخش واقع نما و ابرازگرا مطالعه کرده ایم. در فصل چهارم، یکی از دو گونه مهم رویکرد ابرازگرا، یعنی رویکرد نمادین را بررسی کرده و ضمن مطالعه تعریف و پیشینه زبان نمادین، به اقسام تمثیل در قرآن و دیدگاه های مهم در این زمینه پرداخته ایم. در فصل پنجم، گونه مهم دیگر رویکرد ابرازگرا، یعنی رویکرد اسطوره ای را کاویده، شواهد قائلان به این نظریه را به نقد نهاده ایم.
منابع مشابه
بررسی ظرفیت تأثیرگذاری برخی قصه های نمادین منظوم دههی هشتاد بر رشد آموزههای دینی کودکان
این مقاله با هدف سنجش تأثیر قصههای نمادین منظوم بر رشد آموزههای دینی کودکان و نوجوانان، بویژه مفاهیم مربوط به خداشناسی، به بررسی چهار قصۀ منظوم مرتبط با این مفهوم پرداختهاست. برای دستیابی به این هدف از روش توصیفی تحلیلی استفاده شدهاست. بپس از بیان مفاهیم نظری مرتبط به بررسی توصیفی و تحلیلی داستانها پرداخته شدهاست؛ ررسی نمادها در چهار قصۀ منظوم نشان میدهد که همۀ آنها به شکل نمادین میخواهن...
متن کاملشخصیت های اسطوره ای و نمادین زن، در شعر عزالدین مناصره
عزالدین مناصره از شعرای برجستۀ معاصر فلسطینی است که در حوزۀ شعر مقاومت و فلسطین با طرح مضامینی نو در حوزۀ نقد با ارائۀ آرای خود جایگاه خاصی در ادب معاصر یافته است. حضور شخصیتهای سنتی، بهویژه شخصیتهای مؤنث اسطوری و فولکلوریک، در شعر وی از بسامد بالایی برخوردار است و شاعر تحتتأثیر عوامل فرهنگی، سیاسی، و اجتماعی، با هنرنمایی خاص، در القای مفاهیم مورد نظر از آن الهام گرفته است. اسطورهها و نماد...
متن کاملتأمّلی در شاخصه های قصه در قرآن
قصه، در عرصة فرهنگ و انتقال مفاهیم انسانی قدمتی کهن دارد و سازگارترین فرم کلامی با ذهن بشر است. از همین روی دامنة مخاطبانش وسیعتر و قدرت نفوذش بیشتر است. گرچه زبان اصلی قرآن، زبان دین و هدایت معنوی است، امّا در کاملترین وجه خود از شیوة داستان سرایی برای ابلاغ پیام خویش بهره برده است. این مقاله کوشیده است با استفاده از آثاری که تاکنون در زمینة قصههای قرآن نگارش یافته است، وجوه امتیاز و تفاوت ق...
متن کاملقصه¬های قرآن از منظر شخصیت¬پردازی
چکیده داستان به عنوان یک شکل ادبی و هنری دارای شکل هندسی خاصی است که آن را از دیگر اشکال ادبی مانند قصیده، خطبه، مقاله و... متمایز میسازد. معمولأ یک داستان هنری از این عناصر تشکیل شده است: طرح و پیرنگ، شخصیت وشخصیتپردازی، کشمکش، گفتگو، صحنه و صحنهپردازی (زمان و مکان)، زاویه دید و درونمایه. از میان این عناصر دو عنصر شخصیتپردازی و گفتگو، رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند؛ بطوریکه نخستین...
متن کاملجنبه های نمادین رمان سووشون
سووشون رمانی است تاریخی، هنری، حماسی، رمزی و رآلیستی با رگه هایی از رمانتسیم. بُعد رمزی آن عمق تاریخی- فرهنگی و جنبه فلسفی خاصی به آن داده است. لایه روایی آن داستانی جذاب با مظاهر فرهنگ و تمدن ایرانی و با اوصاف شاعرانه است؛ امّا لایه زیرین و رمزی آن کودتای 28 مرداد 32 و شکست جبهه ملّی، و خدمت و خیانت تعدادی از رجال مؤثّر در این واقعه و واکنش برخی از روشنفکران را پس از این واقعه، بازگفته است. نویسند...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
سایر - دانشکده علوم حدیث
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023